YÜZEY ŞEKİLLLERİ

            Afyon topraklarının büyük bölümü akarsu vadileriyle yoğun bir biçimde yarılmış yaylalardan oluşur. Denizden ortalama yüksekliği 1000-1200 m. arasındaki bu yayla yüzeylerinin üzerinde bir bölümü volkanik oluşumlu dağlar yer alır. Bunlar Bolvadin ilçesinin kuzeydoğusundaki Emirdağ (2307 m.) ve Beydağ (1750 m.); Güneybatı Torosların uzantılarında Sultandağları (Topraktepe 2531 m.); Sandıklı ilçesinin Kumalar dağı (2250 m.) Güneybatıda Akdağ (2449 m.), Burgaz Dağı (1754 m.) ve il merkezinin güneybatısındaki Kocatepe (1903 m.)'dir. İl Merkezi içinde, üzerinde ünlü Afyon Kalesinin yer aldığı volkanik kayalardan oluşan 1.200 m. yükseltideki Sivritepe de bunların arasında sayılır.

            Kuzeydoğudan kuzeybatıya uzanan İlimiz arazisinde bazı özellikler görülür. İlin güneybatısında Dazkırı Ovası yer alır. Kuzeydoğuya doğru dağlar arasındaki engebeli yöre geçilerek iki bölümden meydana gelen Dinar Ovası'na gelinir. Sandıklı yöresi, etrafı dağlarla çevrili bir ovanın bulunduğu yüzey şekillerine sahiptir. Sandıklı'nın Başağaç yöresindeki tepeleri geçtikten sonra Küçük Sincanlı Ovası'na gelinir. Bu ovanın çok yerleri çayırlıktır. Kuzeybatısında Tınaztepe ve Çiğiltepe arasındaki Damlalı Boğazı geçilerek Büyük Sincanlı Ovası'na gelinir. Bu ova, doğuya doğru çok hafif bir eğimle uzanarak Afyon Ovası ile birleşir.

            İl merkezi, eski bir yanardağın krateri üzerine kurulmuştur. Şehir merkezinde Afyon Kalesi, Sarıkız Tepesi ile Cirit Tepe yer almaktadır. Ovanın etrafını çeviren dağlar çıplaktır. Erozyon yüzünden kayalar açığa çıkmıştır. Ova, Eber ve Akşehir Göllerine doğru çok az bir eğimle alçalmaktadır. İl toprakları, çeşitli özellikler arz etmesine rağmen, çoğu volkanik topraklardan meydana gelmiştir. Volkanik maddelerin oluşamadığı veya silindiği yerlerden neojen topraklar ve yer yer çernozen topraklar görülür. Batı ve kuzey bölgelerinde kahverengi orman toprakları hâkimdir. Çukur düzlüklerde ise alüvyonlu topraklar yer alır.